Alles is een beleving. Anders is het niks. Zo ook whisky. En zeker in Schotland. We zijn er nu toch. In het hart van the Old Town van Edinburgh – The Scotch Whisky Experience.

Bij de kassa heb je het gevoel dat je per ongeluk in een loyaliteitsprogramma terecht bent gekomen. Dé whiskybeleving bestaat namelijk niet. Er zijn verschillende belevingsniveaus met originele titels: The Silver Experience, The Gold Experience en The Platinum Experience. Hoe duurder het metaal, hoe meer glazen whisky na afloop van de tour. Wij hebben nog meer te doen vandaag – en we blijven Hollanders.

De whiskytour start met een soort pretparkattractie of zoals The Scotch Whisky Experience het zelf graag beschrijft ‘with a swirling, bubbling barrel ride’. We zitten met z’n drieën naast elkaar in een open whiskyvat op rails. Een vermaakcoördinator ziet er streng op toe dat de veiligheidsbeugel stevig is aangedrukt. Dat belooft wat…

Tergend, tergend langzaam draaien we in ons vat door een replica van een distilleerderij. Een Schotse geest vertelt ons in perfect Nederlands alles over whisky, terwijl we zwierend en zwaaiend over de rails voortkruipen. Godzijdank voor de veiligheidsbeugel… De woorden en beelden gaan letterlijk en figuurlijk aan ons voorbij. Het ritje is hilarisch knullig. Ik ben nu al toe aan de proeverij.

Aan het einde van de rit staat weer een vermaakcoördinator. Plichtsgetrouw vraagt hij naar onze beleving. Op ons driestemmig ‘mwah’ is hij niet getraind. Hij glimlacht gewoon vriendelijk en bevrijdt ons uit het vat.

Hij weet ons nog wel te vertellen dat we geluk hebben. Er zijn nog drie plaatsen vrij in ‘the Sense of Scotland room’ en ze staan op het punt van beginnen. We nemen plaats achter een tafel. Voor mijn neus staan vier reageerbuisjes met watten erin. Zoals iedereen heb ik de neiging om meteen mijn neus in de buisjes te steken. Dat mag niet. Eerst alle aandacht voor de presentatie van de nieuwste aanwinst van The Scotch Whisky Experience…

Hij schommelt van zijn ene been naar zijn andere. Hij spreekt met Schots accent en vertederend geslis: ‘Okay, you’ve got yer Lowlandthzzz, yer Highlandthzzz, you’ve got yer Thzzzpeythzzzidethzzz and yer Islay’thzzz (overigens uit te spreken als ‘Aailahs’). Achter hem lichten de vier whiskystreken in Schotland op het scherm op. Hij doet het goed, de nieuwste aanwinst. Dat moet ook zijn manager zien die naast ons met strenge blik aantekeningen maakt bij elke zin die hij uitspreekt. Geef die jongen een vast contract!

Nosing, eindelijk! Neuzen in reageerbuizen en snuiven maar! Van de Lowlands via de Highlands en Speyside naar de Islays. Van de instap single malt naar het gevorderdenwerk. De ‘lemongrath notethzzz’ van de Lowlands, de ‘fruity notethzzz’ van de Highlands, de ‘flowery honey notethzzz’ van de Speyside regio en de ‘thzzzmokey notethzzz’ van de Islays dringen diep door. Vooral de laatste blijft hangen. Alsof je de asresten uit je open haard in één diepe haal naar binnen snuift. En dan met een strak gezicht zeggen: ‘hmm, lekker’.

Ik ben meer het bloemige honingtype. Geef mij maar een glas Speyside – the proof of the pudding is in the eating. Ik proef bloem noch honing, maar lekker is het wel. En, meteen het gevaar van whisky, het smaakt naar meer…

Maar wij hebben nog meer te doen. De volgende beleving wacht – de eetbeleving.